دربارهٔ ریشهٔ نام «تفرش» دیدگاههای گوناگونی مطرح شدهاست.
نویسندگان کتاب تاریخ اراک معتقدند که واژه تفرش به صور مختلفه مانند تبرش، تپرش، طبرش، طبرس و تبرس ضبط شده و دیده شده که محققا بعضی محرف و بعضی معربند[۲]
در کتاب البلدان تأليف احمد بن ابى يعقوب، معروف به يعقوبى (متوفاى ۲۸۴ هجری قمری) رستاق طیرس را از توابع قم ذکر کرده است.[۳]
شکل معرب شده نام این شهر در کتاب تاریخ قم که در قرن چهارم هجری قمری به زبان عربی نوشته شده است، به شکل طبرش ثبت شده است.[۴]
مهرالزمان نوبان[۵] بدون اشاره به منبع تاریخی یا زبانشناختی مشخص، صورت گَبْرِش را بهعنوان ریشهٔ احتمالی نام تفرش پیشنهاد کرده و این نظر را با حضور جوامع زرتشتی در جلگههای اطراف تفسیر کردهاست.[۶] این دیدگاه در منابع معتبرتر تاریخ محلی یا پژوهشهای زبانشناختی تأیید نشدهاست.
نام تفرش در منابع گوناگون به صورت طَبْرَس، تبرس، تبرش، تپرش نیز ذکر شدهاست.[۷]
روستای طبرتو واقع در شصت کیلومتری جنوب غرب تفرش است، که نقل شده محل فوت سعد بن ابوبکر می باشد[۸] و نمی بایست با تفرش اشتباه گرفته شود.
