شهرستان تفرش یکی از زیباترین و مرتفعترین مناطق استان مرکزی است که بهدلیل موقعیت کوهستانی و قرارگیری در میان رشتهکوههای پرارتفاع، آبوهوایی خنک، زمستانهایی سرد و تابستانهایی معتدل دارد. این منطقه از گذشته تا امروز بهعنوان یکی از خوشآبوهواترین نواحی ایران شناخته میشود و نقش مهمی در شکلگیری سکونتگاههای تاریخی، قنوات و چشماندازهای طبیعی تفرش داشته است.
مرزهای طبیعی تفرش
تفرش از چهار طرف توسط ارتفاعات متنوع و زیبا احاطه شده و همین موقعیت خاص، آن را به یک دشت کوهستانی محصور تبدیل کرده است:
-
شمال: کوههای قندیز، زنگاور، محرقکان و مرق که مجموعه این ارتفاعات را «بَند ساوه» مینامند و همچون دیواری طبیعی مرز شمالی شهرستان را تشکیل میدهند.
-
شرق: کوههای گوجهگل و سلمستان که از نظر پوشش گیاهی و تنوع زیستی بسیار ارزشمند هستند.
-
غرب: کوههای گونقرمز و نماور که چشماندازهای منحصربهفردی در غروب و طلوع خورشید ایجاد میکنند.
-
جنوب: دشت شمالی شهرستان اراک، بههمراه کوههای میشی، دوهزاران و کُلاه که مرز طبیعی جنوبی تفرش را میسازند.
این ترکیب ارتفاعات باعث شده تفرش در تمام سال دارای هوای پاک، منابع آبسرد طبیعی و چشماندازهای مناسب گردشگری طبیعت باشد.
مهمترین کوهها و ارتفاعات اطراف شهر تفرش
در اطراف شهر تفرش کوههای شاخص و شناختهشدهای وجود دارد که برخی از آنها مقصد کوهنوردان، گردشگران و پژوهشگران زمینشناسی هستند:
• قله کوجه
-
ارتفاع: ۳۱۵۵ متر
-
بلندترین قله منطقه تفرش که بهعنوان بام شهرستان شناخته میشود. این کوه یکی از مهمترین مقاصد کوهنوردی در استان مرکزی است.
• کوه دوقلوی دو برادران
-
ارتفاع: حدود ۲۹۴۰ متر
-
این کوه بهدلیل شکل خاص و دو قله مجزا، از دور بهصورت دو برادر ایستاده دیده میشود.
• قرهگوزیل (قرلان)
-
ارتفاع: حدود ۴۲۰٫۲ متر
-
یکی از ارتفاعات قدیمی منطقه با چشمانداز مناسب به دشتهای اطراف.
• کوه قشلاق
-
ارتفاع: حدود ۲۳۲۰ متر
-
از کوههای مهم در جنوب شرقی منطقه که روستاهای سنتی بسیاری در دامنههای آن شکل گرفتهاند.
• گندمکوه
-
ارتفاع: حدود ۲۱۵۶ متر
-
کوهی بهصورت مخروطی شکل با پوشش طبیعی مناسب؛ یکی از نمادهای جغرافیایی تفرش.
• نقرهکمر
-
یکی از ارتفاعات شاخص با ساختار زمینشناسی خاص که در میان طبیعتگردان محبوب است.
• دیمنار
-
رصدخانه جدید تفرش در نزدیکی قله این کوه در حال احداث است که در آینده یکی از مراکز مهم علمی منطقه خواهد بود.
• کوه مخروطی علیخورنده
-
محل قرارگیری دو غار مشهور علیخورنده و گاوخور؛ از نقاط مهم گردشگری طبیعی و تاریخی شهرستان.
اهمیت کوهستانهای تفرش
ارتفاعات تفرش علاوهبر ارزش طبیعی، نقش مهمی در شکلگیری منابع آب زیرزمینی، قنوات تاریخی، آبوهوای پاک و جاذبههای گردشگری دارند. این کوهها با پوشش گیاهی کوهستانی، پرندگان مهاجر، مسیرهای کوهنوردی و چشماندازهای چهار فصل، تفرش را به یکی از مقاصد ویژه طبیعتگردی در مرکز ایران تبدیل کردهاند.
